Sáng ngày 5 tháng 1, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Bình Định, UBND tỉnh phối hợp với Viện Hàn Lâm Khoa học Xã hội Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế nhằm bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể cùng võ cổ truyền Bình Định. Sự kiện này thu hút sự tham gia của nhiều lãnh đạo trong ngành văn hóa, các học giả, nhà nghiên cứu trong nước và quốc tế, cùng những đại diện từ các tổ chức UNESCO.
Bình Định – Nơi Khởi nguồn của Di sản Văn hóa
Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, ông Nguyễn Tuấn Thanh nhấn mạnh rằng Bình Định là vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa. Đây không chỉ là cái nôi của nhiều nghệ sĩ lớn như Đào Tấn, Xuân Diệu mà còn là nơi khởi nguồn cho nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống độc đáo, trong đó có võ cổ truyền và nghệ thuật bài chòi – đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Võ cổ truyền Bình Định đã hiện hữu từ hàng ngàn năm qua và trở thành một phần quan trọng trong đời sống văn hóa của người dân nơi đây. Từ lâu, chính quyền tỉnh đã nhận thức rõ tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa này, thông qua việc ban hành và triển khai Đề án Bảo tồn và phát huy Võ cổ truyền Bình Định.
Nỗ lực Bảo tồn và Phát huy Võ cổ truyền
Trong thời gian qua, tỉnh Bình Định đã thực hiện nhiều biện pháp để duy trì và phát triển võ cổ truyền. Các hoạt động như hỗ trợ kinh phí cho các lò võ tiêu biểu, tổ chức liên hoan võ cổ truyền quốc tế và đưa võ cổ truyền vào chương trình giảng dạy tại trường học đã được tiến hành. Tỉnh cũng đã phối hợp với các ngành liên quan để khảo sát, sưu tầm các bài quyền, binh khí và chân dung của các võ sư nổi tiếng, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn hóa địa phương.
Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, vào năm 2012, võ cổ truyền Bình Định đã được Bộ VH-TTDL công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Hiện nay, mục tiêu tiếp theo của tỉnh là hoàn thiện hồ sơ khoa học để đề xuất UNESCO công nhận võ cổ truyền Bình Định là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Hội thảo – Diễn đàn Khoa học Quan trọng
Hội thảo không chỉ là cơ sở quan trọng để hoàn thiện hồ sơ đệ trình UNESCO mà còn là diễn đàn học thuật nơi các chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước trao đổi ý kiến về những vấn đề liên quan đến võ cổ truyền. Theo kế hoạch, hội thảo đã nhận được 52 tham luận từ các tác giả, tập trung vào các nhóm nội dung chính như di sản văn hóa phi vật thể, bản sắc địa phương và công tác bảo vệ, phát huy võ cổ truyền trong bối cảnh hiện đại.
Thứ trưởng Bộ VH-TTDL Hoàng Đạo Cương đã chỉ ra rằng võ cổ truyền Bình Định không chỉ là môn võ thuật mà còn chứa đựng tinh thần thượng võ, ý chí tự cường và văn hóa ứng xử của người Việt. Ông nhấn mạnh rằng việc xây dựng hồ sơ ghi danh võ cổ truyền Bình Định sẽ không chỉ mang lại niềm tự hào mà còn thúc đẩy trách nhiệm bảo vệ và phát huy di sản một cách bền vững.
Thành tựu và Thách thức trong Công tác Bảo tồn
Trong những năm gần đây, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chính phủ, công tác bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu to lớn. Đến nay, Việt Nam tự hào có 16 di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO ghi danh. Điều này không chỉ thể hiện sự phong phú của di sản văn hóa mà còn cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống.
Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, vẫn còn nhiều thách thức trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể, đặc biệt là võ cổ truyền. Một trong những vấn đề đặt ra là làm thế nào để huy động cộng đồng tham gia tích cực hơn trong việc bảo vệ và gìn giữ di sản văn hóa.
Kinh nghiệm Quốc tế và Hướng đi Tương lai
Tại hội thảo, nhiều chuyên gia đã đưa ra những kinh nghiệm và bài học từ các quốc gia khác nhau trong việc bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể. Họ nhấn mạnh tầm quan trọng của sự tham gia của cộng đồng, việc truyền dạy văn hóa qua giáo dục và phương pháp bảo tồn toàn diện.
Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Nguyễn An Pha đã nhấn mạnh vai trò của võ cổ truyền Bình Định trong việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Trong khi đó, ông Frank Proschan, nguyên chuyên gia cao cấp của UNESCO, đã chỉ ra rằng việc được ghi danh có thể củng cố những nỗ lực bảo vệ di sản của cộng đồng, nâng cao tính khả thi và tạo điều kiện cho các thế hệ sau tiếp tục thưởng thức di sản văn hóa này.
Tóm lại
Hội thảo khoa học quốc tế bảo vệ và phát huy di sản văn hóa phi vật thể và võ cổ truyền Bình Định đã tạo ra một nền tảng quan trọng cho việc bảo tồn và phát triển di sản văn hóa độc đáo này. Với sự chung tay của chính quyền, cộng đồng và các chuyên gia trong lĩnh vực văn hóa, hy vọng võ cổ truyền Bình Định sẽ tiếp tục được gìn giữ và phát huy trong tương lai.
